کانی (از یک واژه فارسی به نام کان گرفته شده که در عربی معدن نام دارد)، مادهای طبیعی و جامدی است که ترکیب شیمیایی نسبتاً ثابتی دارد و در ترکیب سنگهای پوسته زمین یافت میشود و دارای فرمول شیمیایی و ساختمان اتمی مشخص است و در صنایع مختلف مانند خمیردندانسازی، ساعتسازی و… کاربرد دارد. به زبان ساده اگر بخواهیم کانی را از نگاه شیمی و زمینشناسی بهطور همزمان نگاه کنیم، به این نتیجه خواهیم رسید که تعریف از کانی همانند تعریف همزمان از عنصر شیمیایی و مولکول است، با این تفاوت که کانی نه میتواند همیشه از یک عنصر تشکیل شده باشد و نه تعریف مولکول را بهطور کامل بتواند داشته باشد؛ بلکه کانی کوچکترین جز از یک ماده معدنی هست که به سبب ویژگیهای منحصر بفردی (منظور ساختار اتمی و نوع ترکیب مولکولی یا شیمیایی) که دارد، باعث متفاوت بودن آن ماده معدنی از دیگر مواد معدنی خواهد شد. بهطور مثال، اگر خاک رس را در نظر بگیریم، کانیهای تشکیلدهنده آن (کائولینت، مونت موریلونیت، ایلیت) باعث شدهاست که رس دارای ویژگی منحصر به فردی باشد که از آن به عنوان رس تلقی شود؛ یعنی اگر از دیگر کانیها در اندازه رس استفاده